[ Pobierz całość w formacie PDF ]
na to czy są to państwa socjalistyczne, czy inne; są to zasady przyjęte na konferencji w
Helsinkach jako obowiązujące, a mianowicie: Suwerenna równość, poszanowanie praw
wynikających z suwerenności; Powstrzymywanie się od grozby użycia siły lub jej użycia;
Nienaruszalność granic; Integralność terytorialna państwa; Pokojowe załatwianie sporów;
Nieingerencja w sprawy wewnętrzne; Poszanowanie praw człowieka i podstawowych praw
wolności, włączając w to wolność myśli, sumienia, religii lub przekonań; Równouprawnienie
i prawo narodów do samostanowienia; Współpraca między państwami; Wykonywanie w
dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego.
%7ływo jesteśmy zainteresowani zapowiedzią zmian tych artykułów Konstytucji, które dotyczą
praw i obowiązków obywateli. Istnieje jednak obawa, że przy określaniu praw i obowiązków
obywateli zaciąży jedna koncepcja ideologiczna. Dlatego należałoby wziąć pod uwagę w tym
zakresie co najmniej postanowienie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i
Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka. Obydwa te dokumenty zostały potwierdzone w
Wielkiej Karcie Pokoju z Helsinek.
Wyraziwszy swe zaniepokojenie Episkopat Polski przedkłada Komisji Nadzwyczajnej
postulaty do rozważenia i uwzględnienia przy redagowaniu projektu zmian w Konstytucji, by
nadać jej takie wymiary, w jakich wszyscy obywatele poczuliby się spokojni o swoje prawa,
których zagwarantowanie jest punktem wyjścia do wypełnienia obowiązków na nich
ciążących. Episkopat Polski ogranicza się do wymienienia tylko tych postulatów, które leżą u
podstaw każdego zdrowego ustroju zwłaszcza dziś, gdy świadomość obywatelskich praw
człowieka znaczcie wzrosła, a wartość i postępowość ustroju społeczno-politycznego zależy
od uznania prymatu osoby ludzkiej w społeczeństwie i swobody korzystania z tych praw.
Każdy ustrój, który nie brałby tego pod uwagę, byłby zapózniony w swym rozwoju - a więc
wadliwy.
1. Państwo musi uszanować i zachować prawa Osoby - Człowieka-Obywatela.
Obowiązek ten pochodzi z mocy prawa przyrodzonego, jest zagwarantowany w podpisanych
umowach międzynarodowych i powinien być także zagwarantowany w postanowieniach
Konstytucji.
Państwo ma obowiązek czuwać nad tym, aby prawa te były chronione i zachowane na
wszystkich szczeblach administracji państwowej.
Państwo ma obowiązek stworzyć takie warunki społeczne i zawodowo-ekonomiczne, by
obywatel bez obaw mógł korzystać z tych praw - dla dobra obywatela, jak i społeczności
państwowej.
Pokój społeczny i normalny rozwój Państwa zależy od tego, czy obywatele chcą i mogą
korzystać ze swych niezbywalnych praw podstawowych. Stąd w interesie Państwa leży nie
tylko ochrona tych praw, ale stwarzanie takich warunków współżycia społecznego, by
obywatele bez obawy korzystali z tych praw.
Rozdział Konstytucji, mówiący o człowieku jako osobie i obywatelu, powinien być
wszechstronnie rozwinięty w oparciu o Powszechną Deklarację Praw Człowieka,
Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, Wielką Kartę Pokoju - Helsinki, a także zgodnie z
duchem encyklik Pacem in terris" - Jan XXIII i Populorum progresio" Pawła VI.
2. Państwo ma obowiązek troszczyć się o poszanowanie praw Rodziny oraz o niesienie jej
pomocy w wypełnianiu przyrodzonych obowiązków.
Rodzina jest podstawową komórką społeczną, najmniejszą wprawdzie, ale i najtrwalszą, o
społeczno-biologicznej sile twórczej, która dostarcza Narodowi i Państwu obywateli. Bez tej
pomocy nie mogłoby istnieć.
Rodzina jest naturalnym sprzymierzeńcem Narodu i Państwa. Jest bowiem potrzebna dla
Narodu i dla Państwa. %7ładne względy nie mogą usprawiedliwiać antynatalistycznej polityki
Państwa.
Państwo musi troszczyć się o poszanowanie praw Rodziny oraz o niesienie jej takiej pomocy,
by mogła wypełniać swe przyrodzone wychowawcze, społeczno-moralne, religijne i
narodowe obowiązki.
Stąd pozycja Rodziny w społeczności politycznej powinna być uprzywilejowana. Państwo
powinno uczynić wszystko, by Rodzina mogła korzystać w pełni, w granicach praw i
obowiązków, z dóbr społecznych i ekonomicznych wspólnoty narodowej.
Nawet gdyby Rodzina nie mogła wypełniać wszystkich swoich obowiązków wobec
wspólnoty politycznej - nie może być pozbawiona tego wszystkiego, co by gwarantowało jej
bytowanie.
Konstytucja więc powinna zagwarantować wszystkie przyrodzone prawa rodziny, stać w
obronie jej całości i stworzyć warunki do jej moralnego, biologicznego i społecznego
rozwoju. Rodzina jest bazą biologiczną Narodu. Rodzina powinna mieć prymat przed
zawodem i innymi grupami społecznymi czy politycznymi. Jej prawa muszą być brane pod
uwagę przy organizacji pracy i produkcji oraz przy rozdziale dóbr.
3. Podobnie jak Rodzina tak i Naród jest naturalnym sprzymierzeńcem Państwa - zwłaszcza w
narodowej wspólnocie Polski, która składa się ze zdecydowanej większości Polaków,
żyjących na ziemiach polskich.
Stąd dla normalnego rozwoju instytucji państwowej i pokoju społecznego Państwo ma
obowiązek otoczyć opieką prawną i pomocą Naród, jego kulturę, tradycję i zdrowe obyczaje.
Państwo ma obowiązek uszanować przeszłość i dzieje Narodu oraz czuwać nad normalnym
rozwojem jego społeczno-biologicznego bytu.
Naród - nawet w ramach wspólnot międzynarodowych - nie może tracić swych odrębności
narodowych i właściwości kulturalnych. Dobro Narodu wymaga, by jego dzieje były
otoczone szacunkiem, przedstawiane całościowo i obiektywnie. Państwo nie może
rezygnować z wychowania rodzinnego nawet w systemie życia międzynarodowego i
powiązań ogólnoludzkich. Każdy bowiem naród ma obowiązek przyczyniać się do rozwoju
kultury samodzielnie i w ten sposób ubogacać dorobek kulturalno-społeczny całej rodziny
ludzkiej (zob. Encyklika Pacem in terris" Jana XXIII, Encyklika Populorum progressio
Pawła VI).
Konstytucja więc powinna stwarzać korzystne warunki dla rozwoju Narodu zgodnie z jego
dziejami, kulturą i zasługami. Naród nie może być wchłonięty przez organizmy
ponadnarodowe czy ponadpaństwowe.
4. Należy uszanować prawo biskupów do wypowiadania się na tematy dotyczące spraw
wspólnej Ojczyzny, ponieważ duchowni i katolicy świeccy przez fakt przynależności do
[ Pobierz całość w formacie PDF ]